- autor: Wikimedia Commons
2 lipca 1811 - Pieniądz papierowy w Księstwie Warszawskim
Niezwykle trudna sytuacja ekonomiczna Księstwa Warszawskiego wymagała odważnych działań ze strony ówczesnych władz, a zwłaszcza kolejnych ministrów skarbu. Głównymi przyczynami tych problemów było: załamanie się gospodarki rolnej z powodu blokady kontynentalnej Wielkiej Brytanii, wzrost kosztów utrzymania administracji, obciążenie długiem wobec Francji (m.in. sumy bajońskie) oraz olbrzymie wydatki na wojsko, jak i chwiejna wartość pieniądza idąca za coraz większym zadłużeniem skarbu państwa. Do tego wszystkiego dochodziła potrzeba reformy monetarnej w Księstwie, w którym w obiegu pozostawały przynajmniej cztery waluty (stara polska, pruska, austriacka i francuska).
Dlatego też 9 czerwca 1810 r. dekretem księcia warszawskiego i króla saskiego Fryderyka Augusta otwarto mennicę, a kilka miesięcy później, 18 grudnia, król postanowieniem wydanym w swoim pałacu w Dreźnie wprowadził tzw. bilety kasowe, czyli banknoty, aby zaradzić niedostatkom gotowizny i ożywić jej cyrkulację. Były to pierwsze właściwe banknoty wprowadzone na ziemiach polskich - nie licząc tych z okresu powstania kościuszkowskiego, które jednak miały charakter wybitnie efemeryczny.
Wykorzystano tu dobrze się sprawdzające wzory saskie. Na początku łączna wartość wszystkich wydanych biletów opiewała na kwotę 9 mln złotych, które zabezpieczono na dochodach celnych państwa. Do obiegu wprowadzono je już w 1811 r. Nie stały się one jednak prawnym środkiem płatniczym, a ich przyjmowanie miało być jedynie dobrowolne, choć zalecane. Niedługi też był ich żywot, bowiem po klęsce Napoleona w 1812 r., która poważnie odcisnęła się na gospodarce, nikt nie chciał się nimi posługiwać. Wówczas Główna Kasa Wymiany wydała decyzję o zniszczeniu wszystkich wycofanych z obiegu biletów, które miano oficjalnie spalić. Jednak nie udało się przejąć wszystkich biletów z rynku. Sprawę tą próbowano rozwiązać już w Królestwie, kiedy w 1816 r. przekazano namiestnikowi Józefowi Zajączkowi prośbę o wykupienie pozostałych biletów; w końcu jednak postanowiono tego nie robić.
- autor: Źródło Muzeum Historii Polski, data: 2021-07-02
