Aktualności archiwalne 2022

Działania na przyczółku warecko–magnuszewskim 1–16 sierpnia 1944

9 sierpnia 1944 roku - Bitwa pod Studziankami

Bitwa pod Studziankami – w dniach 9–16 sierpnia 1944 roku pod wsią Studzianki, toczyła się bitwa oddziałów 8 Gwardyjskiej Armii wraz z przydzieloną do niej 1 Brygadą Pancerną im. Bohaterów Westerplatte z elementami dwóch niemieckich dywizji pancernych (1 Dywizja Pancerno-Spadochronowa Hermann Göring i 19 Dywizja Pancerna) i 45 Dywizją Grenadierów. Celem oddziałów radzieckich i polskich była obrona przyczółka warecko–magnuszewskiego przed niemieckimi oddziałami. Bitwa zakończyła się zwycięstwem sił polsko–radzieckich.

9 sierpnia pierwsze polskie czołgi przeprawiły się na przyczółek, a w tym czasie Niemcy ponownie zajęli Grabnowolę i podeszli pod Studzianki. Postępy Niemców zahamował atak 3 kompanii czołgów z 1 Brygady Pancernej, a 11 sierpnia Niemcy zostali ostatecznie wyparci ze wsi Studzianki po ataku 1 kompanii czołgów podporucznika Świetany. Dzięki temu został zmniejszony wyłom w pozycjach polsko–radzieckich, który został ostatecznie zamknięty 14 sierpnia dzięki koncentrycznemu uderzeniu wzdłuż tzw. Grobli. Walki były zażarte i skrzyżowanie dróg w rejonie Studzianek było przez Polaków zdobywane 7 razy. Ostatecznie 15 sierpnia bitwa zakończyła się likwidacją sił niemieckich zamkniętych w kotle.

Nie był to koniec walk o utrzymanie przyczółka warecko–magnuszewskiego, likwidacja odciętych sił niemieckich trwała jeszcze kilka dni. Następnym etapem było forsowanie Pilicy, o którą oparte były pozycje zarówno niemieckie, jak i polsko–radzieckie.

Duży udział w zwycięstwie miała 1 Brygada Pancerna, która zniszczyła ok. 10 czołgów, 16 dział i moździerzy, 6 transporterów opancerzonych i zdobyła baterię armat przy stratach własnych wynoszących 18 czołgów zniszczonych i 9 uszkodzonych. Była to największa bitwa stoczona przez polskie czołgi na froncie wschodnim.

Straty niemieckie w bitwie oszacowano na ok. 1000 poległych, rannych i w niewoli. Polacy zniszczyli kilkanaście czołgów, dział polowych, moździerzy i samochodów. Podczas walk nad środkową Wisłą 1 Armia Wojska Polskiego straciła 484 zabitych i 1459 rannych, 63 żołnierzy zaginęło bez wieści. Żołnierze polscy zabici i zmarli na skutek ran zostali pochowani na cmentarzach w Garwolinie, Magnuszewie i Wildze^[1]

^{[1]. Krzysztof Komorowski: Boje polskie 1939 - 1945. s. 426.}